Kolejki na bramkach przy wjeździe na autostradę są zmorą kierowców w Polsce. Problem zdecydowanie nasila się podczas okresu wakacyjnego i słabnie jesienią i wiosną. Polacy nie mają tendencji do pośpiechu, dlatego niejednokrotnie przejazd, mimo nowo wyremontowanych dróg, trwa zdecydowanie zbyt długo. Pomysłem na zmianę takiego stanu rzeczy był i jest system viaTOLL, który jednak nie posiadł tak wielu zwolenników, jak się tego spodziewano. Na czym polega jego działanie?
Informacje w skrócie:
- Elektroniczny pobór opłat: viaTOLL to system elektronicznego poboru opłat za korzystanie z wybranych odcinków dróg krajowych i autostrad w Polsce, który zastępuje tradycyjne metody płatności.
- Urządzenie pokładowe viaBOX: Kierowcy korzystający z systemu muszą zainstalować w swoich pojazdach urządzenie viaBOX, które komunikuje się z bramownicami umieszczonymi nad drogami, automatycznie naliczając opłaty za przejazd.
- Obowiązek dla pojazdów powyżej 3,5 tony: System jest obowiązkowy dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony oraz dla autobusów niezależnie od ich masy.
- Zalety systemu: viaTOLL przyczynia się do usprawnienia ruchu drogowego poprzez eliminację konieczności zatrzymywania się na bramkach, redukcję emisji spalin oraz zwiększenie efektywności poboru opłat.
Czym jest elektroniczny pobór opłat?
W całej Europie pobór opłat za przejazd autostradami jest, bardziej lub mniej, zautomatyzowany. W Polsce takie próby zaczęto podejmować w 2011 roku. System viaTOLL jest systemem elektronicznym, który umożliwia pobieranie opłat za płatne odcinki dróg bez konieczności zatrzymywania się przed bramką.
System działa w oparciu o technologię komunikacji bezprzewodowej krótkiego zasięgu.
Wyposażone w anteny bramownice umożliwiają komunikację pomiędzy specjalnym urządzeniem montowanym w samochodzie (tzw. viaBOX), a przekaźnikami. Za każdym razem, gdy kierowca minie bramownicę, otrzyma powiadomienie o pobraniu opłaty za przejazd. Odbywa się to nieinwazyjnie, bez zatrzymywania się czy redukcji prędkości pojazdu.
Na autostradach system sam wyłapuje kierowców, którzy posiadają viaBOX i otwiera szlaban automatycznie. Takie rozwiązanie zostało wprowadzone na wzór czeskiego systemu PREMID.
Jak zacząć korzystać z systemu viaTOLL?
System działa już od kilku lat, ale jego zwolenników wcale szybko nie przybywa. Jak zacząć przygodę z viaTOLL-em? Najpierw potrzebna będzie rejestracja. Można jej dokonać w Punktach Obsługi Klienta lub Punktach Dystrybucji viaTOLL. Możliwe jest także wstępne zarejestrowanie przez Internet. Aby dokończyć proces rejestracyjny należy okazać odpowiednie dokumenty i wpłacić kaucję.
Sama rejestracja co prawda jest bezpłatna, ale możliwość korzystania z systemu obwarowana jest kwotą zwrotną.Następuje to po oddaniu viaBOX-a, jednak tylko w przypadku, gdy kierowca nie zalega z zapłatą żadnej kwoty, która została mu naliczona. Po rejestracji można otrzymać viaBOX – urządzenie do kontaktu z przekaźnikiem.
Otrzymuje się je do konkretnego samochodu i na konkretną rejestrację, dlatego zmiana samochodu na nowszy skutkuje wymogiem wpłaty nowej kaucji i otrzymania nowego viaBOX-a.
Obsługa urządzenia jest bardzo prosta. Należy przykleić je w odpowiednim miejscu na szybie i właściwie tyle. Dzięki temu nasz system pokładowy połączy się z przekaźnikami i umożliwi nam swobodny przejazd przez bramki.

Zalety i wady systemu viaTOLL
System okazał się niewystarczająco dopracowany. Do dziś mamy wiele spraw, które toczą się przed sądem, a odnoszą się do funkcjonowania viaTOLL-u. Przede wszystkim istnieje mnóstwo kierowców, którzy zostali zmuszeni do zapłaty dość pokaźnych kwot, gdy
w rzeczywistości nie uczęszczali dróg płatnych.
Szacuje się że nawet kilka tysięcy kierowców zmaga się z takim problemem. Wadliwie działający viaTOLL sprawił, że wielu kierowców zrezygnowało z korzystania z niego.
Odnotowano mnóstwo przypadków, w których system nie otwierał bramek, gdyż nie był w stanie rozpoznać odpowiednio viaBOX-ów zamontowanych w samochodach. To sprawiło, że twórcy systemu spotkali się ze znaczącą falą krytyki i w efekcie ograniczyło zapał do korzystania z jego usług.
Przeczytaj:
Ciężko dziś szacować jak duży odsetek jeżdżących korzysta z systemu viaTOLL, ale długość kolejek przy bramkach wskazuje raczej na jego małą część. Warto dodać, że za nieuiszczenie naliczonej opłaty grozi kara finansowa w wysokości 3 tysięcy złotych.
System viaTOLL miał w zamyśle rozładować korki przy bramkach, zwłaszcza w okresie letnim.
W efekcie jego słabego działania ucierpiało wielu kierowców, a pozostali raczej nie pozostali skłonni skorzystać z jego dobrodziejstw. Nie ulega wątpliwości, że system wymaga poprawki, jednak sam kierunek rozwoju elektronicznego poboru opłat za korzystanie z dróg krajowych i autostrad jest słuszny. Dlatego nasz skup aut popiera ten pomysł.